امروزه در عصر آپارتمان‌نشینی با مفاهیمی آشنا شده‌ایم که در گذشته جایی در میان مردم نداشته است. یکی از این موارد پرداخت حق شارژ ساختمان می‌باشد که از مهم‌ترین موضوعات در فرهنگ آپارتمان‌نشینی محسوب میگردد. با اینکه حق شارژ ساختمان سالیان سال است که در آپارتمان‌ها و در میان ساکنین جا افتاده است اما همچنان گاهی میان افراد ساکن در ساختمان، مشکلاتی بر سر چگونگی محاسبه شارژ پیش می‌آید.
شارژ ساختمان چیست؟
در تمامی مجتمع‌های مسکونی هزینههای مشترکی وجود دارد که تمامی ساکنان مجتمع باید سهم خود از آن را پرداخت نمایند، به این هزینههای مشترک شارژ گفته می‌شود.
مقدار این هزینه‌ها با توجه به نوع مجتمع مسکونی و امکانات آن تعیین میگردد و باید یه صورت ماهیانه پرداخت گردد. هزینه‌هایی از این قبیل بر اساس قوانین وصول شارژ ساختمان در قانون تملک آپارتمان‌ها که در سال ۱۳۴۳ تصویب شده، در نظر گرفته می‌شود و توسط مدیر مجتمع جمع‌آوری میگردد.
شارژ ساختمان صرف چه هزینه‌هایی می‌شود؟
مطابق با ماده ۲۸ قانون تملک آپارتمان‌ها اصولاً شارژ ساختمان باید صرف هزینه‌هایی از قبیل سرایدار، هزینه آب و برق و گاز مشترک، هزینه نگهداری و تعمیرات قسمت‌های عمومی، هزینه نگهداری گیاهان محوطه عمومی و … گردد.
در آپارتمان‌ها معمولاً هزینه‌ها به دو دسته هزینههای نسبی و هزینههای ثابت تقسیم می‌شوند.
هزینههای نسبی به آن دسته از هزینه‌هایی گفته می‌شود که برای تعمیر و نگهداری بخش‌هایی از ساختمان مصرف میگردد، همچون هزینههای آب، برق، گاز، ایزوگام و …. این هزینه‌ها با توجه به متراژ، تعداد نفرات و تعداد پارکینگ برای هر واحد محاسبه میگردد.
هزینههای ثابت آن دسته از هزینه‌هایی هستند که ربطی به فیزیک ساختمان ندارند، این هزینه‌ها شامل نگهبانی، سرایداری، باغبانی و هر نوع هزینه‌ای که یکباره برای ساختمان به وجود می‌آید، است. این دسته از هزینه‌ها هیچ ربطی به مساحت واحدها ندارند و معمولاً به صورت یکسان در میان همه واحدها محاسبه میگردد.
روش‌های محاسبه شارژ ساختمان
نحوه‌ی تقسیم هزینه‌ها و محاسبه شارژ بسته به تصمیم مالکین واحدهای ساختمان تعیین میگردد. برای این محاسبه روش‌های مختلفی وجود دارد که هر کدام از آنها نیز از فرمول متفاوتی پیروی می‌کنند. در ادامه معروف‌ترین و مطرح‌ترین این روش‌ها همراه با چگونگی محاسبه آنها را بررسی می‌نماییم:
شارژ ثابت
این سری از شارژها برای تمامی واحدها به صورت یکسان و با عددی ثابت برای شارژ هر واحد تعیین میگردد. به عنوان مثال تمامی واحدها ۵۰ هزار تومان شارژ پرداخت می‌نمایند.
شارژ واحدی
شارژ واحدی با توجه به تعداد واحدهای ساختمان محاسبه میگردد و برای مجتمع‌های مسکونی، اداری و تجاری که واحدهای متفاوتی دارند مناسب می‌باشد.
شارژ متراژی
برای محاسبه شارژ متراژی، همچون مدل قبلی مناسب مجتمع‌هایی که متراژ واحدهای آن متفاوت است مناسب می‌باشد. در این سری مبلغ و میزان شارژ هر متر مشخص می‌شود و در نهایت مبلغ نهایی هر واحد با هر متراژی معین می‌شود.
شارژ نفری
همان‌طور که از اسم این روش محاسبه شارژ مشخص است، با توجه به تعداد ساکنین هر واحد مبلغ پرداختی نیز تعیین میگردد.
شارژ نفر متراژی
این مدل، ترکیبی از دو حالت قبل است، یعنی هم متراژ و هم تعداد نفرات در تعیین میزان شارژ دخیل هستند.
شارژ بر اساس تسهیم هزینههای مجتمع
در این روش هر یک از هزینههای ساختمان بر اساس یکی از روش‌های بالا محاسبه می‌شود و سپس مجموع سهم هرکدام از واحدها به عنوان مبلغ شارژ به ساکنین اعلام میگردد.
روش ترکیبی
روش ترکیبی عادلانه‌ترین روش محاسبه شارژ است. به این صورت که معمولاً هزینههای ثابت که معمولاً در طول سال ثابت است، به صورت ثابت و به طور مساوی از واحدها دریافت میگردد. سپس هزینههای نسبی به صورت جداگانه و به روش تسهیم هزینه محاسبه شده و به واحدها اعلام میگردد.
پرداخت حق شارژ بر عهده مستأجر است یا مالک
اصولاً هزینه شارژ واحد ساختمان بر عهده مستأجر می‌باشد. ولی در نهایت قانون کلی در خصوص این موضوع وجود ندارد که شخص خاصی را برای پرداخت شارژ ساختمان مشخص کرده باشد. ولی هزینههای خدماتی ساختمان همچون نظافت و پرداخت قبض‌ها به صورت ماهیانه بر عهده مستأجر می‌باشد.
آیا واحدهایی هم که خالی از سکنه هستند، باید شارژ بپردازند؟
مطابق با ماده ۴ قانون تملک آپارتمان‌ها تمام واحدهای یک مجتمع چه در واحد سکونت داشته باشند چه نداشته باشند، باید به صورت ماهیانه مبلغ شارژ را پرداخت نمایند. البته به این نکته توجه داشته باشید که واحدهایی که مورد استفاده قرار نمی‌گیرند، نیازی به پرداخت هزینههای مشترک ساختمان ندارند.
حکم قانونی در صورت عدم پرداخت شارژ
اگر که واحدی از پرداخت کردن حق شارژ خود شانه خالی نماید، بر اساس مقررات ماده ۱۰ قانون تملک آپارتمان، مدیر ساختمان می‌تواند با مراجعه به مجتمع قضایی محل سکونت، نسبت به ارسال اظهارنامه‌ای برای مستأجر و یا مالک اقدام نماید و ریز بدهی را قید و مطالبه نماید.
در صورتی که مالک یا مستأجر در مدت ۱۰ روز نسبت به تسویه بدهی خود اقدامی نکند، مدیر با مراجعه به اداره ثبت محل به استناد اظهارنامه می‌تواند درخواست اجرائیه نماید. اگر با استفاده از این روش هم بدهی معوقه پرداخت نشود، مدیر با مراجعه به دادگاه حقوقی مطابق با ماده ۱۰ قانون شکایتی را علیه مالک و یا مستأجر تنظیم نموده و دادگاه نیز خارج از نوبت به شکایت آنها رسیدگی می‌نماید. در این حالت دادگاه فرد را ملزم به تسویه بدهی می‌نماید و حتی می‌تواند او را به پرداخت دو برابر بدهی نیز مجبور نماید. مطابق با این شکایت دادگاه می‌تواند محرومیت قانونی همچون قطع خدمات مشترک از قبیل شوفاژ، گاز و… را برای فرد بدکار در نظر بگیرد.
