یک شخص ممکن است به دلایل مختلف سند ملک خود را به امانت به دیگری بدهد به طور مثال مالکی که برای فروش یا اجاره ملکش سند خود را نزد بنگاه دار به امانت گذاشته است یا اینکه زوجینی که از هم جدا شده اند ممکن است اسناد مالکیت دیگری را در اختیار داشته باشند. بحث دادخواست استرداد سند زمانی پیش می آید که سند مالكيت شما نزد شخص دیگر امانت است و آن شخص از پس دادن سند خودداری می کند. البته اصل بر حسن نیت است و این مورد یک استثنا است اما در جامعه امروزی ممکن است این اتفاق بیفتد. در این موقعیت برای پس گرفتن سند یا به اصطلاح استرداد سند چه باید کرد؟ راه قانونی پس گرفتن سند از شخصی که امانت دار خوبی نبوده است، چیست؟ در این مواقع بهترین و سریع ترین اقدام قضایی طرح دادخواست استرداد سند است. این دادخواست در دادگاه عمومی حقوقی مطرح می شود که پس از رسیدگی مبادرت به صدور رای می نماید. لازم به ذکر است که هم اکنون دادخواست استرداد سند مالكيت باید توسط دفاتر خدمات الکترونیک قضایی ثبت گردد. در این مقاله می خواهیم به این موضوع بپردازیم.
آنچه در اینجا میخوانیم
استرداد سند به چه معناست؟
دعوی استرداد سند در مواردی از این قبیل مطرح می شود: زمانی که شخصی از دادن سند مالکیت بدون هیچ دلیلی خودداری کند، در صورتی که سند جهت تضمین انجام معامله یا تعهد پرداخت بدهی داده شده باشد و متعهد به تعهد خود عمل نموده باشد و طرف مقابل از دادن سند خودداری کند، هنگامی که وکیلی که برای طرح دعوا در دادگاه تعیین شده اسناد و مدارک مثبت دعوا را بعد از ختم رسیدگی با درخواست وکیل، تحویل وی ندهد، زمانی که شخصی سندی را به عنوان ودیعه یا عاریه به شخص دیگر بدهد ولی بعد از انقضای مدت، آن شخص از استرداد سند خودداری کند، در صورتی که اسناد نزد اداره ثبت به امانت سپرده شده باشد و علی رغم رعایت تشریفات استرداد سند، اداره ثبت از دادن سند خودداری کند.
بر اساس ماده ۳۳۱ بند الف قانون در مورد احکام قابل تجدیدنظر، احکام صادره در دعاوی مالی تنها در صورتی قابل تجدیدنظر هستند که خواسته دعوی یا ارزش آن از ۳ میلیون ریال متجاوز باشد. مطابق بند ب این ماده کلیه احکام صادره در دعاوی غیرمالی قابل تجدیدنظر هستند. همچنین مطاق بند ج این ماده احکام راجع به متفرعات دعوی در صورتی قابل تجدیدنظرند که حکم راجع به اصل دعوی قابل تجدیدنظر باشد. همانطور که اشاره شد معیار تجدیدنظرپذیری حکم خواسته دعوا می باشد نه محکوم به. در دعوی وقتی خواهان خواسته ی خود را مشخص می کند، ممکن است دادگاه در مورد همه ی آنها حکم دهد، ممکن است بخشی از آنرا مورد حکم قرار دهد و یا ممکن است خواسته را رد نماید. در هر صورت اگر در دعوایی مالی حکمی صادر شود در تشخیص تجدید نظرپذیری آن باید به خواسته دعوی توجه کرد. لذا می توان گفت که تعیین نوع دعوی از لحاظ مالی یا غیر مالی بودن آن در سرنوشت احکام صادره راجع به متفرعات دعوی نیز از لحاظ قابلیت یا عدم قابلیت تجدیدنظر بودن موثر است.
دادخواست استرداد سند چه رویه ای در دادگاه دارد؟
پس از تقدیم دادخواست و ارجاع آن به شعبه واجد صلاحيت،بایستی در روند رسیدگی اثبات شود که شما مالک ملک مزبور هستید و سند خود را به امانت یا به شکل دیگری در اختیار شخص دیگر که همان خوانده ی دعوی است، قرار داده اید. دادگاه با ملاحظه دلايل و شواهد به دادخواست استرداد سند رسیدگی کرده و در نهایت اقدام به صدور رای مي نمايد. بعد از این مرحله و پس از قطعی شدن رای دادگاه شما باید درخواست صدور اجرائیه کنید. سپس نسبت به پس گرفتن سند اقدام کنید.
مدارک مورد نیاز جهت طرح دعوای استرداد سند (مالی)
تصویر مصدق قرارداد (اختیاری)
به همراه داشتن کارت ملی جهت احراز هویت و کارت عابر بانک جهت پرداخت هزینه دادرسی الزامی است.
*در صورت عدم وجود مدارك اختياري فوق مي توانيد يكي از دلایل ذيل را ارائه نماييد.
استماع شهادت شهود و مطلعين
تحقیقات محلی
معاینه محلی
شماره پرونده استنادي
ساير دلايل و مستندات
دعاوی مالی و غیر مالی اعتباری
در قانون مجموعه ای از دعاوی غیر مالی تعیین شده است که اگرچه به طور ذاتی جزء دعاوی مالی هستند، اما به دلایلی قانونگذار آن ها را از برخی جهات، در حکم دعاوی غیر مالی محسوب کرده است که به آنها دعاوی غیر مالی اعتباری یا دعاوی غیر مالی تبعی نیز گفته می شود. دعاوی غیر مالی اعتباری به معنی دعاوی که تعیین بهای خواسته آنها به موجب دادخواست قانونا لازم نیست را می توان شامل موارد زیر دانست:
– دعوای خلع ید، در صورتی که مالکیت مورد نزاع نباشد
– درخواست افراز و تقسیم و فروش اموال مشاع ، در صورتی که مالکیت مورد نزاع نباشد
– دعاوی راجع به روابط موجر و مستاجر به استثنای مطالبه اجور
– دعوای مزاحمت و ممانعت از حق و تصرف عدوانی در عین غیر منقول
بر اساس مقررات قانونی ، تعیین بهای خواسته دعاوی غیر مالی اعتباری قانونا لازم نیست و از حیث حق الوکاله در حکم دعاوی غیرمالی قرار دارند .
نمونه دادخواست استرداد سند مالکیت
محل اقامت شهر – خیابان – کوچه – شماره پلاک شغل نام پدر نام خانوادگی نام مشخصات طرفین
مالک خواهان
امین خوانده
وکیل یا نماینده قانونی
صدور حکم مبنی بر محکومیت خوانده به استرداد یکفقره سند مالکیت به شماره ………….. مقوم بر …………………… ریال بانضمام کلیه خسارات قانونی تعیین خواسته و بهای آن
۱-فتوکپی مصدق قرارداد ۲-فتوکپی مصدق اظهارنامه ۳- استماع شهادت شهود ۴- عنداللزوم هر مدرکی که دادگاه محترم لازم بداند دلایل و منضمات دادخواست
احتراماً به استحضار می رساند: اینجانب مطابق قرارداد پیوستی یکفقره سند مالکیت به شماره …………… نزد خوانده محترم دارم به خوانده با وصف مراجعات مکرر و ارسال اظهارنامه از استرداد سند مذکور امتناع می ورزد علی هذا با تقدیم این دادخواست رسیدگی و صدور حکم به محکومیت خوانده به شرح ستون خواسته تقدیمی را دارم..
محل امضاء – مهر – انگشت